Dementie en hersenveroudering bij hond en kat

Ook kunnen dieren, net als mensen, bij het ouder worden last krijgen van geestelijke achteruitgang. Vaak is dit een geleidelijk proces. Het begint met milde gedragsveranderingen, die in de loop der tijd steeds erger worden. Bij mensen spreekt men van dementie, bij dieren is de officiële benaming het Cognitief Disfunctie Syndroom (CDS).

Verschijnselen

De verschijnselen van CDS variëren, maar ze lijken vaak veel op de symptomen die bij mensen met dementie gezien worden. Ze vallen vooral op bij honden, minder bij katten. Dit komt waarschijnlijk doordat katten uit zichzelf al meer slapen en veel buiten het oog van de eigenaar leven. Honden hebben vaak een hechtere band met hun eigenaar, bovendien hebben ze in de loop van hun leven veel gedragingen en commando’s aangeleerd gekregen. Hierdoor valt het erg op als de hond dingen begint te vergeten die normaal als vanzelf gingen.

Honden en katten kunnen verschijnselen van desoriëntatie gaan vertonen. Ze weten niet meer waar ze zich bevinden of lopen door het huis te dralen. Ook komt het voor dat honden vergeten waar ze wonen en na een uitlaatbeurt hun huis straal voorbij lopen. Ook is een typische klacht dat de hond vergeet aan welke kant een deur open gaat en dat hij aan de scharnierkant gaat zitten wachten.

Net als bij mensen, treedt er ook bij dieren met dementie geheugenverlies op en hebben ze een verminderd leervermogen. Commando’s die altijd goed uitgevoerd werden, zijn ineens vergeten. Uw hond iets nieuws aanleren gaat moeilijker en langzamer, soms lukt het zelfs helemaal niet.

Het dag- en nachtritme is vaak verstoord. Waar de hond of kat voorheen overdag actief was en ’s nachts sliep, is dit bij dementie vaak omgedraaid. Zo kunnen honden en katten ineens ’s nachts door het huis gaan spoken en hierbij gaan janken of klaaglijk miauwen.

Dieren met dementie kunnen zich anders gaan gedragen naar hun eigenaar of andere dieren toe. Soms neemt de interesse in sociaal contact toe, maar het kan ook afnemen. Ook gebeurt het dat u of uw huisgenoten plots minder enthousiast begroet worden.

Honden met dementie kunnen onzindelijk raken, ze vergeten als het ware hun zindelijkheidstraining. Katten kunnen moeite hebben met het vinden van de kattenbak. Zowel honden als katten kunnen bewust in huis gaan plassen en poepen, zelfs vlak na een uitlaatbeurt.

Door de dementie kan een dier een toename van angst, agressie of onrust vertonen. Honden kunnen meer gaan blaffen, ook op momenten waar het niet gepast is. Soms ontstaat er verlatingsangst of angst voor bijvoorbeeld vuurwerk, wat voorheen nooit bestaan heeft.

Diagnose

Doordat de verschijnselen zo variëren, is de diagnose lastig te stellen. Bij mensen kan de diagnose gesteld worden aan de hand van de ziektegeschiedenis, familieonderzoek en klinisch onderzoek. Tijdens dit onderzoek worden een aantal proeven gedaan waarbij het geheugen van de persoon getest wordt aan de hand van een aantal vragen en opdrachtjes. Bij dieren berust de diagnose vaak alleen op het uitsluiten van andere lichamelijk oorzaken. We kunnen een hond immers niet vragen of hij nog weet wat hij gisteren gegeten heeft.

Het is dus belangrijk als eerste uw dier te laten onderzoeken op andere ziektes of aandoeningen. Pijn of een ziekte waar een dier zich beroerd door voelt, kan namelijk ook gedragsveranderingen geven.

Behandeling

Voor dementie bij honden en katten bestaat geen genezende therapie. Wel kan de mentale achteruitgang vertraagd worden door middel van verschillende maatregelen.

Als eerste komt er een stukje begripsvorming voor u als eigenaar bij kijken. Als u begrijpt wat er aan de hand is met uw hond of kat, kunt u hier zo veel mogelijk rekening mee houden. Zo is regelmaat belangrijk voor een dementerend dier. Ga op gezette tijden wandelen met uw hond en geef uw huisdier op vaste tijdstippen eten. Beloon uw dier als hij gewenst gedrag vertoont, maar stop met alle vormen van straf geven. Dit werkt stressverhogend en vaak weet de hond niet meer wat het is dat hij fout gedaan heeft. Zorg ervoor dat uw hond lichamelijk actief blijft. Dit is goed voor de conditie, bloedsomloop en stimuleert de hersenactiviteit. Ook helpt dit uw hond overdag moe te maken, zodat hij hopelijk ’s nachts beter doorslaapt. Ook hersengymnastiek helpt het optreden van dementieverschijnselen te vertragen. U kunt proberen nieuwe commando’s aan te leren, of kleine oefeningen met uw hond doen. Ook kunnen (denk)speeltjes helpen de hersenen van uw hond of kat actief te houden.

Om stress te verminderen, kunnen er feromonenproducten ingezet worden. Adaptil voor de hond en Feliway voor de kat. De feromonen hebben een kalmerende werking en dit kan helpen rust te geven in de verwarrende situatie.

Voeding

Hill’s heeft een voeding ontwikkeld speciaal voor honden met gedragsveranderingen die geassocieerd worden met dementie: b/d Ageing & Alertness. De voeding bevat een speciale mix van antioxidanten en groenten om de symptomen van hersenveroudering en leeftijdsgerelateerde gedragsveranderingen tegen te gaan. Daarnaast helpt het het leervermogen van oudere honden te verbeteren.

Voedingssupplementen

Naast deze maatregelen kunnen er ook diverse voedingssupplementen gegeven worden die de hersenen ondersteunen. Uit onderzoek is gebleken dat antioxidanten, omega-3 vetzuren en bepaalde aminozuren een positief effect kunnen hebben op dieren met dementieverschijnselen.

Antioxidanten

Omdat vrije radicalen een rol spelen in het ontstaan van dementie bij honden en katten, kan een voedingssupplement met antioxidanten helpen de hersenfunctie te verbeteren. Een voorbeeld van zo’n supplement is Aktivait voor de hond en kat. Naast antioxidanten bevatten de supplementen ook omega-3 vetzuren.

Omega-3 vetzuren

Omega-3 vetzuren worden in het lichaam omgezet in diverse gunstige stoffen, waaronder eicosapentaeenzuur (EPA) en decosahexaeenzuur (DHA). DHA beschermt het lichaam tegen zogeheten vrije radicalen, waarvan vermoed wordt dat de neerslag hiervan in de hersenen een van de mogelijke oorzaken van dementie is.

Choline

Choline is een voorbeeld van een semi-essentiële voedingsstof die veilig en met snel resultaat kan worden ingezet bij cognitieve disfunctie. ‘Semi-essentieel’ houdt in dat een gezond lichaam in staat is om choline in voldoende mate aan te maken. Hiervoor zijn echter bepaalde essentiële aminozuren nodig. Wanneer deze aminozuren te weinig in de voeding worden aangeboden, maar vooral wanneer deze als gevolg van ouderdom onvoldoende worden opgenomen door het lichaam kan een cholinetekort tot cognitieproblemen leiden.

Choline is een van de weinige organische stoffen die in staat is de bloed-hersenbarrière te passeren. Het is onmisbaar voor de aanmaak van de neurotransmitter acetylcholine. Deze neurotransmitter is zeer belangrijk voor de hersenen; het zorgt voor een gezonde prikkeloverdracht van het zenuwstelsel. Humaan onderzoek heeft aangetoond dat patiënten met Alzheimer een sterk verlaagde acetylcholinespiegel hebben. Bij dieren die tekenen van beginnende dementie vertonen kan het toedienen van een hoge dosis choline dit proces remmen en in veel gevallen het dier weer behoorlijk goed met vier poten op de grond krijgen.

Cholodin is een voorbeeld van een supplement voor honden en katten dat een hoge dosis choline bevat. Daarnaast bevat het Phosphatidylcholine – een belangrijk onderdeel van de celmembranen – en het essentiële aminozuur methionine. Ook bevat het inositol, een vitamine-achtige stof die rustgevend werkt en daarnaast een gunstige uitwerking op de bloeddruk heeft. Verschillende klinische studies hebben de positieve effecten van Cholodin aangetoond bij de meest voorkomende symptomen van dementie en de ervaring leert dat de aanvulling van choline zowel bij honden als bij katten vaak bijzonder snel resultaat genereert.

Heeft u een vraag aan onze dierenarts over dementie of hersenveroudering of ouderdomsklachten bij huisdieren in het algemeen? Neemt u dan contact op met onze dierenarts op telefoonnummer 03 – 55 59 123 of via e-mail: dierenarts@medpets.be