De meest voorkomende allergieën bij paarden

Er zijn een aantal soorten allergieën die veel voorkomen bij paarden.

Insectenallergie en zomereczeem

De meest voorkomende allergie bij paarden is overgevoeligheid voor insectenbeten, vooral voor het speeksel van bijtende muggen (Culicoides). Bij zomereczeem schuren paarden hun manen, staart en buik soms tot bloedens toe open. De jeuk is hevig, de huid raakt beschadigd en de klachten worden vaak elk jaar erger.

Bepaalde rassen zoals IJslanders, Welsh pony’s, Shetlanders, Connemara’s en Friezen lijken extra gevoelig. Meer achtergrond over deze aandoening vindt u in de blog
Zomereczeem, staart- en maneneczeem.

Ter ondersteuning van de huid van paarden met zomereczeem en insectenallergie kunnen supplementen helpen, zoals Hilton Herbs Bye Bye Itch en PUUR Culico.

Atopie en omgevingsallergieën

Atopie is de tweede meest voorkomende vorm van allergie bij paarden. Hierbij reageren ze op stoffen uit hun omgeving, zoals pollen van grassen, bomen en onkruiden, maar ook op huisstofmijt, opslagmijt, schimmels en huidschilfers. Paarden die gevoelig zijn voor binnengerelateerde allergenen hebben vaak juist meer klachten wanneer ze op stal staan.

Rassen als Warmbloeden, Volbloeden, Arabieren, Morgans en Quarter Horses lijken een verhoogde gevoeligheid te hebben.

Bij omgevingsallergieën kan ondersteuning van de luchtwegen zinvol zijn, bijvoorbeeld met HorseFlex Luchtwegen Mix, en ondersteuning van de huid met PUUR Apis.

Overgevoeligheid voor andere insecten

Naast knutjes kunnen ook dazen, horzels en andere stekende insecten flinke huidreacties veroorzaken. Sommige paarden ontwikkelen grote, harde bulten die pijnlijk zijn en intens jeuken, vooral onder de buik of op gevoelige lichaamsdelen.

Bij paarden die sterk reageren op omgevingsprikkels en insectenbeten kan HorseFlex AllerRelief helpen om de weerstand tegen deze prikkels te ondersteunen.

Pollenallergie en luchtwegklachten

Sommige paarden krijgen in het voorjaar of de zomer vooral luchtwegklachten: hoesten, een waterige of slijmerige neusuitvloeiing en sneller buiten adem zijn tijdens het werk. Deze “hooikoortsachtige” klachten worden vaak veroorzaakt door pollen. Vooral op warme, droge en winderige dagen zijn de symptomen het hevigst.

Ondersteuning van de luchtwegen met een supplement zoals HorseFlex Luchtwegen Mix en ontstekingsremmende ondersteuning met omega-3 vetzuren, bijvoorbeeld Dr. Baddaky Omega-3, kan hierbij helpen.

Meer informatie over pollenallergie leest u in de blog Pollenallergie bij paarden.

Zonneallergie

Bij zonneallergie reageert de huid van het paard overgevoelig op zonlicht. De huid kan afsterven en loslaten, wat pijnlijk is en er heftig uitziet. Vaak speelt een onderliggend leverprobleem of blootstelling aan fototoxische planten, zoals Jacobskruiskruid, mee. Zonneallergie vraagt altijd om beoordeling door de dierenarts.

Allergenen vermijden: wat kunt u zelf doen?

Hoewel u de blootstelling aan allergenen nooit volledig kunt wegnemen, kunt u de belasting voor uw paard vaak flink verminderen. Dat maakt het verschil tussen voortdurend terugkerende klachten en een grotendeels stabiele situatie. Vooral bij atopische dermatitis en overgevoeligheid voor insectenbeten is management een belangrijke pijler van de behandeling.

Huisstofmijt beperken

Huisstofmijt komt voor in stalbedekking, hooi, voerbakken en op staloppervlakken. Voor gevoelige paarden is het belangrijk om de omgeving zo stofarm mogelijk te maken. Rubbermatten als bodembedekking, regelmatig vochtig schoonmaken in plaats van droog vegen en het grondig reinigen van emmers, bakken en voerbakken helpen om de hoeveelheid allergenen te verlagen.

Voer kunt u het beste in luchtdichte containers en op een koele, droge plek bewaren, en bij voorkeur in kleinere hoeveelheden inkopen zodat het vers blijft. Houd de luchtvochtigheid in de stal laag (lager dan 45%) en de temperatuur gematigd. Zo creëert u een minder gunstige omgeving voor mijten.

Insectencontact verminderen

Bij paarden met zomereczeem of insectenallergie is het beperken van insectenbeten essentieel. Dat begint met de juiste weidekeuze: vermijd plekken met stilstaand water, mesthopen, composthopen en gebieden met veel vee, omdat daar vaak meer insecten voorkomen. Daarnaast helpt het om paarden binnen te zetten rond schemering en zonsopgang, wanneer knutjes het meest actief zijn.

Fijnmazige eczeemdekens, vliegendekens en maskers bieden een fysieke barrière. Het behandelen van dekens of staltextiel met een insectenwerend middel op basis van permethrine kan extra bescherming geven. Ventilatoren in de stal verstoren de vluchtbanen van insecten en zorgen tegelijk voor een betere luchtstroom.

Meer tips om uw paard te beschermen tegen dazen en vliegen vindt u in: Uw paard beschermen tegen dazen en vliegen.

Pollen beperken

Voor paarden met pollenallergie draait veel om timing en planning. Laat uw paard op de weide als het pollengehalte lager is: vroeg in de ochtend, later op de avond of direct na regenval. Op warme, winderige dagen met veel pollen is het verstandiger om de weidegang te beperken.

In de stal kunnen gesloten deuren en ramen tijdens piekuren helpen, zolang de ventilatie voldoende blijft. Dekjes, dekens en beenbeschermers die buiten worden gebruikt, kunt u regelmatig wassen, zodat pollen zich niet blijven ophopen op het materiaal.

Schimmels verminderen

Schimmelsporen zijn vaak aanwezig in stoffig of beschimmeld hooi, natte stalbedekking en slecht geventileerde stallen. Door goed te ventileren, de stal droog te houden en beschimmeld materiaal direct te verwijderen, verlaagt u de belasting met schimmels. Hooi kunt u buiten voeren of u kunt overstappen op gestoomd hooi of kuilhooi als stof en schimmel een probleem zijn.

Vermijd bosritten tijdens nat herfstweer als u weet dat uw paard gevoelig is, en droog kleding en uitrusting bij voorkeur buiten in plaats van in een vochtige zadelkamer.

Behandeling: wat werkt echt?

Allergieën zijn vrijwel altijd chronisch en vragen om langdurige begeleiding. In veel gevallen worden klachten eerst behandeld met antihistaminica of corticosteroïden, om jeuk en ontsteking te onderdrukken. Daarnaast kunnen huidverzorgende producten en ontstekingsremmende supplementen, zoals HorseFlex Boswellia, de belasting voor het lichaam verlichten.

Deze middelen pakken echter vooral de symptomen aan en niet de oorzaak. Voor paarden met een bevestigde allergische aandoening is er één behandeling die het immuunsysteem zelf beïnvloedt: immunotherapie.

Immunotherapie: de oorzaak aanpakken

Allergeenspecifieke immunotherapie (ook wel desensibilisatie genoemd) is een wetenschappelijk onderbouwde behandeling die het immuunsysteem helpt om allergenen opnieuw te tolereren. Na een allergietest, bijvoorbeeld met de PAX Horse Allergy Xplorer, wordt duidelijk voor welke allergenen uw paard gevoelig is. Op basis daarvan wordt een op maat gemaakte behandelingsformule samengesteld.

Deze allergenen worden vervolgens in geleidelijk oplopende doses toegediend, meestal via injecties of orale toediening. Het doel is dat het immuunsysteem minder heftig reageert, waardoor de klinische symptomen afnemen. Veel paarden laten binnen enkele maanden verbetering zien, al duurt het vaak 6 tot 12 maanden voor het volledige effect zichtbaar is. Bij een groot deel van de paarden kan het gebruik van corticosteroïden en andere symptoom bestrijdende medicatie daarna worden verminderd of zelfs afgebouwd.

Immunotherapie is langdurig inzetbaar, dopingvrij en over het algemeen zeer veilig. De meeste paarden blijven op een onderhoudsdosering zodra de klachten onder controle zijn.

Voedselallergie bij paarden

Naast omgevings- en insectenallergieën kunnen sommige paarden ook een voedselallergie ontwikkelen. Dat komt minder vaak voor, maar kan wel grote impact hebben op huid, spijsvertering en prestaties. Bij een voedselallergie reageert het immuunsysteem abnormaal op bepaalde eiwitten in het rantsoen. Dit kan leiden tot jeuk, netelroos, darmproblemen zoals diarree of milde koliek, en onverklaarbaar gewichtsverlies.

Veelvoorkomende allergenen zijn granen (haver, maïs, gerst, tarwe), soja, luzerne en bepaalde plantaardige eiwitten. Omdat de symptomen lijken op die van andere allergieën, is het belangrijk om eerst andere oorzaken, zoals parasieten, infecties of insectenallergie, uit te sluiten.

Diagnose van voedselallergie

De diagnose berust vaak op een eliminatiedieet van 4 tot 8 weken. Tijdens deze periode verwijdert u zoveel mogelijk verdachte ingrediënten en stapt u over op een nieuw, voor uw paard onbekend eiwit, bijvoorbeeld kokos-, erwten- of lupine-eiwit, in combinatie met een ander hooitype zoals teff of timothy in plaats van luzerne. Daarna worden ingrediënten één voor één opnieuw geïntroduceerd om te beoordelen waarop uw paard reageert.

Bloedtesten die IgE-antilichamen meten, kunnen aanvullende informatie geven en het eliminatieproces ondersteunen, maar zijn zelden op zichzelf voldoende om een voedselallergie te bevestigen.

Wat kunt u voeren bij voedselallergie?

Als eenmaal duidelijk is welke ingrediënten problemen geven, is het belangrijk deze langdurig te vermijden en toch te zorgen voor een compleet, uitgebalanceerd rantsoen. Hypoallergene voeders met één duidelijke eiwitbron en graan- en sojavrije voeders kunnen dan uitkomst bieden. Vezelrijke componenten zoals geweekte bietenpulp, hooibrok en specifieke hooisoorten helpen om de darmen te ondersteunen en de allergenenbelasting te verlagen.

Omega-3 vetzuren kunnen de ontstekingsreacties in huid en darmen helpen temperen en zo bijdragen aan meer comfort. Een voorbeeld hiervan is Dr. Baddaky Omega-3, een hoogwaardig supplement op basis van mariene omega-3.

Allergieën bij paarden zijn vaak chronisch en vragen om een combinatie van maatregelen: het beperken van contact met allergenen, gerichte symptoombestrijding, eventueel voedingsaanpassingen en bij bevestigde allergieën waar mogelijk immunotherapie om het immuunsysteem te hertrainen.

Ziet u bij uw paard terugkerende jeuk, huidklachten of luchtwegproblemen, dan is het verstandig om samen met uw dierenarts te onderzoeken of een allergie de oorzaak kan zijn. Met de juiste diagnose, een goed managementplan en gerichte ondersteuning kunt u de kwaliteit van leven en het comfort van uw paard meestal aanzienlijk verbeteren.

Heeft u vragen over allergieën bij paarden? Neem dan contact op via dierenarts@medpets.be.